Seyahat(name)lerdeki Antakya – 13 Charles Perry
1698 1870 yılları arasında yaşayan Charles Perry bir İngiliz doktor ve yazardı. Tıbbi konular üzerine yazıyordu. 1739 ile 1742 yılları arasında Fransa, İtalya, Mısır, Filistin, İstanbul ve Yunanistan’a gitti. Üç bölümden oluşan “A View of The Levant: Particularly of Constantinople, Syria, Egypt and Greece” isimli kitabının İstanbul’dan kutsal topraklara doğru seyahatini anlattığı ikinci bölümünün sonlarında Antakya ve çevresine de yer verdi.
Charles Perry, Harim üzerinden Antakya’ya yedi buçuk saat süren bir yolculuktan sonra ulaştığını yazmıştı, Demir Köprü tarafından geçmişti.
Eski devrilerdeki Antakya’yı “muhteşem”, “ünlü” gibi sıfatlarla anan Perry kentin o gün gördüğü durumuna “sefil”, “pis” demişti. Ama kenti çevreleyen ve o sıralarda bütün heybetiyle ayakta duran surları öve öve bitirememişti. “Zarif”, “Çok kalın” ve “dayanıklı” sıfatlarını kullanmıştı onlar için. Perry’ye göre “Mükemmel malzemelerden yapılmış bu surlar” “bozulmamış ihtişamının varsayımsal argümanları” idi ve kentin “geçmişteki boyutlarını görmeye hizmet etmekteydi”.
Perry o surların Romalı şair Quintus Horatius Flaccus’un yani Horace’ın Carmina III şiirinde geçen “Tunçtan daha sağlam” anlamına gelen Latince sözünü hatırlatıyordu: Aere Perennius.
“50 ya da 55 derecelik bir eğimle dağa tırmanan bu surlarda her 80 ya da 90 adımda bir dayanıklı kuleler vardır”.
Ama bu surlardaki “en dikkat çekici” ve “şaşırtıcı” olan şeyin (“gerçekten muazzam” diye özellikle vurgulayarak anlatmıştır) surların dik bir yükseklikle iki dağla kesiştiği noktadaki yükselen kısmı olduğunu yazmıştı. Kentteki “en dikkat çekici ve unutulmaz şey” ise Halep kapısından (Bab-ı Bolus, Aziz Paul Kapısı) girer girmez sol tarafta yer alan çeşme idi.
Samandağ-Çevlik ile ilgili anlattıkları ise kentin antik dönemlerine ilişkin bilgilerdi: Günümüze kalamayan antik kentin İskender’in generallerinden Selevkos tarafından inşa edildiğini ve adlandırıldığını, halen “Antakya körfezinin dibinde” yer aldığını, Surlardan 5 lig (yaklaşık 28 kilometre) mesafede olduğunu yazmıştı Perry ve sonrasında ise aşırı yağışlar nedeniyle limanı gören dağdan gelebilecek suların limanı doldurmadan denize aktarılması için yapılmış günümüzde Titus Tüneli ya da Vespasianus Tüneli diye bilinen geçitten söz etmişti.
Kaynakça
1. A View of the Levant: particularly of Constantinople, Syria, Egypt and Greece…, Antiquities, Government, Politics, Maxims, Manners and Customs… are … described … London, T. Woodward & C. Davis, et.c., MDCCXLIII [=1743]
About Post Author
