Seyahat(name)lerdeki Antakya 38
James Foley ve Suriye iç Savaşında Antakya’da Konaklayan Gazeteciler, Savaş Muhabirleri
Suriye iç savaşı sırasında çok sayıda gazeteci, savaş muhabiri en tekin yer olarak gördükleri Antakya’da ve özellikle Liwan Otel’de kalmışlar, izlenimlerini burada hazırladıkları haberlerle dünyaya aktarmışlardı.
Hiç kuşkusuz bu isimler içinde en önemli olanı James Foley’di.
James Foley’in başının kesilerek katledildiğini gösteren bir video bütün dünyayı dehşete düşürmüştü.
James Foley Amerikalı bir gazeteci ve savaş muhabiriydi. 1973 yılında doğmuştu ve beş çocuklu bir ailenin en büyüğüydü. Geçmişte Irak’ta, Afganistan’da ve Libya’da çalışmıştı. Suriye iç savaşı sırasında ise France Press ve Global Post için çalışıyor, izlenimlerini dünyayla paylaşıyırdu. Onun katledilmesi birçok açıdan bir ilkti ve önemli gelişmelere de yol açacaktı. James Foley IŞİD tarafından katledilen ilk Amerikalı gazeteci idi. Onu kurtarmak için Amerika Birleşik Devletleri Suriye içinde operasyonlar düzenlemiş ama başarılı olamamıştı. Bu operasyonlar aynı zamanda ABD’nin Suriye’deki silahlı varlığını da göstermişti.
IŞİD James Foley ile beraber John Cantlie isimli bir başka gazeteciyi daha kaçırmıştı ve o gazeteciden de bir daha haber alınamadı. IŞİD dünyayı dehşete düşüren o görüntülerden de beslenecek ve pek çok başka kişiyi vahşi yöntemlerle katlederek, propaganda amacıyla servis edecekti.
Antakya’da o süreçte görev yapan gazetecilerden biri de Hwaida Saad idi.
Halen The Newyork Times gazetesinde çalışan Hwaida Saad bu gazetenin Lübnan muhabiri idi ve Suriye iç savaşı sırasında Suriye’de görev yapmış, Antakya’da da Liwan Otel’de kalmıştı. Saad Yıllar sonra yeniden Liwan Oteli ziyaret etmişti. 31 Ocak 2019 tarihinde gazetesinde yer alan bir makalesinde[i] iç savaş sırasında Antakya’da ve özellikle Liwan Otel’de konaklayan kişiler ve izlenimlerini aktarırken şu başlığı kullanmıştı. “If These Walls Could Talk: A War Correspondent Revisits a Hotel of Ghosts” (Bu Duvarlar Konuşabilseydi: Bir Savaş Muhabiri Hayaletler Oteli’ni Yeniden Ziyaret Ediyor)[1] Hwaida Saad’ın “Hayaletler Oteli” dediği yer Antakya’daki Liwan Otel’di.
“Peki ya Liwan’daki Suriyeliler? Bazıları öldü. Bazıları kayıp, Bay Esad’ın gizli polisi veya IŞİD tarafından kaybedildi. Bazıları katil oldu. Bazıları ideallerine bağlı kaldı. Çoğu bölgeye ve dünyaya dağılmış durumda.”
Saad bu yazısında depremden sonra neredeyse tamamen yıkılan bu otelde tanıdığı pek çok ismin artık yaşamadığını “hayaletler oteli” nitelemesiyle anlatmıştı.
“Dar, loş kafeye adım attığımda, onları sert, brokar kaplı sandalyelerde otururken görmeyi bekliyorum. Mırıldanmalarını ve tartışmalarını pürüzlü sarımsı taş duvarlardan yankılanırken duymayı bekliyorum. Suriyeliler…
Güney Türkiye’nin Antakya kasabasında bulunan asırlık bir konak olan Liwan Oteli’ndeki bu kafe, Suriye’nin umutları ve korkularıyla uğulduyordu. Sınırın hemen ötesindeki savaşın ilk birkaç yılında, muhalif Suriyeliler burada buluşup ağ kuruyorlardı. Halep, Humus, İdlib, Şam’dan insanlar vardı: Doktorlar ve mühendisler; ordudan kaçanlar ve sivil aktivistler; laikler ve dindarlar; haşin insanlar ve çapkınlar.”
Aynı makalede yine The Newyork times’ta çalışan Anne Barnard tarafından çekilen bir fotoğraf da yer alıyordu. Fotoğrafta Liwan otel’in barında James Foley’nin çerçevelenmiş bir fotoğrafı gözüküyordu.
Makalede yer alan bu kez Laura Boushnak tarafından çekilen bir başka fotoğrafta da Hwaida Saad ve Liwan Otel’in bir bölümü vardı.
Not: Konuya ilişkin çok güzel bir yazı da nehna.org’ta yayımlanan “Suriye’nin Gözü, Kulağı: Antakya’nın Liwan Otel’i başlığıyla yer alıyor. Yazısında asıl olarak Liwan Otel’i konu alan Bora Selim Gül şunları yazmış:
“Liwan’ın tarihinde, kalbinde yer edinecek bir kişi varsa, o Amerikalı savaş muhabiri James Foley’di. Foley, Antakya’ya her gelişinde Liwan’da kalır, otelin terasında Antakya’yı izlerken viski içer ve Suriye’ye gitmediği zamanlarda işini oradan yaparmış. 2012’de Foley ve otelin bir başka misafiri, aynı zamanda Foley’in iş arkadaşı gazeteci John Cantlie, Suriye’den Antakya’ya dönerken, sınıra ulaşamadan IŞİD tarafından kaçırıldılar. 2014’te Foley kafası kesilerek öldürüldü, katledilişi IŞİD tarafından videoya alındı ve bu video tüm dünyayı sarsmıştı.” [2]
[1] https://www.nytimes.com/2019/07/31/reader-center/syria-war-reporting.html
[2] https://www.nehna.org/post/suriyenin-gozu-kulagi-antakyanin-liwan-otel-i