Tarih Dergisi, Kasım 2019

YAYIN YÖNETMENİ
GÜRSEL GÖNCÜ
SORUMLU MÜDÜR
MERT ÇANGA
GÖRSEL YÖNETMEN
VOLKAN GÖKEMRE
EDİTÖR
DENİZ KAYNAK
YAYIN KURULU
HALİL İNALCIK, CEM AKOĞUL, ENİS BATUR, İPEK CENT, SİNAN ÇULUK, ŞEVKET DÖNMEZ, AYŞEN GÜR, EMİN NEDRET İŞLİ, CEMAL KAFADAR, R. SERTAÇ KAYSERİLİOĞLU, YİĞİT KÖSEOĞLU, AHMET KUYAŞ, MASİS KÜRKÇÜGİL, HALUK ORAL, İLBER ORTAYLI, NECDET SAKAOĞLU, İSENBİKE TOGAN, HAYRİ FEHMİ YILMAZ
YAYIN DANIŞMANLARI
M. TANJU AKAD, ALP E. AKSUDOĞAN, ŞAHİN ALDOĞAN, SERPİL BAĞCI, SERHAN GÜNGÖR, AHMET T. KARAMUSTAFA, İ. METE MİMİROĞLU, TUNCA ÖRSES, HASAN SALTIK, CELAL ŞENGÖR
KATKIDA BULUNANLAR
KEMAL KÖK, GÜLGÜN STOIBER

KASIM AYI OLAYLARI

1982 Anayasası, halk oylamasına sunuldu. Anayasa, yüzde 8.6 “hayır” oyuna karşı yüzde 91.4 “evet”le kabul edildi. Referandum öncesinde Anayasa’ya red verecekler “vatan haini” ilan edilmiş, “hayır” pusulasının rengi maviye karşı savaş
açılmıştı.

1920 Sèvres Antlaşması’ndan itibaren iki yıl Yunan işgali altında kalan Lüleburgaz düşman işgalinden kurtarıldı. 11 Ekim 1922’de imzalanan Mudanya Antlaşması, tüm Trakya’nın 30 gün içerisinde Ankara hükümetine teslim edileceğini karara
bağlamıştı.

Henüz 22 yaşındayken efsanevi Sovyet oyuncu Anatoli Karpov’u yenen Garri Kasparov, Dünya Satranç Şampiyonluğunu kazanan en genç insan oldu. Kasparov 13 yaşında SSCB Gençler Şampiyonu, 17 yaşında büyükusta (GM) olmuştu.

Protestanlığın kurucusu Martin Luther, Almanya’nın Eisleben şehrinde doğdu. Katolik Kilisesi’nin katı uygulamalarına karşı çıkan Luther, 1517’de yazdığı 95 maddelik protesto bildirisinin ardından aforoz edilmişti.

Saatte 150 mil süratle esen Bhola Kasırgası, Doğu Pakistan’ın Ganj deltasını (şimdiki Bangladeş) vurdu. Bir gecede yaklaşık 500.000 kişinin hayatını kaybetmesine neden olan kasırga, 20. yüzyılın en büyük doğa felaketi kabul ediliyor.

Şair, yazar ve çevirmen Orhan Veli Kanık, İstanbul’da öldü. Melih Cevdet ve Oktay Rifat ile birlikte “Birinci Yeni” olarak da anılacak Garip akımının kurucusu olan Kanık, Ankara’da belediyenin kazdığı bir çukura düşerek yaralanmış, dört gün sonra vefat etmişti.

İstanbul’da Neve Şalom Sinagogu ve Bet İsrael Sinagogu’na, eşzamanlı intihar saldırıları düzenlendi. Patlamalar sonucunda, saldırganlar dahil 28 kişi öldü, 300’ün üzerinde insan yaralandı. Saldırıları El-Kaide örgütü gerçekleştirmişti.

Akdeniz’i Hint Okyanusu’na bağlayan Süveyş Kanalı görkemli bir törenle açıldı. 1859’da inşaına başlanan 163 kilometre uzunluğundaki kanal, Afrika’nın çevresini dolaşmaya gerek kalmadan Asya ile Avrupa arasında deniz taşımacılığı
sağlıyordu.

Life Magazine dergisi ABD’de yayım hayatına başladı. 2007’ye kadar toplam 2100 sayı yayımlanan dergi özellikle fotoğraflarıyla ün kazanmış, Margaret Bourke-White, Robert Capa, Alfred Eisenstaedt, Ara Güler gibi meşhur isimlerle çalışmıştı.

Portekizli denizci Vasco De Gama, Ümit Burnu’na vardı. De Gama ve yanındakiler, doğrudan Hindistan’a giden ilk Avrupalılardı. Avrupa devletlerinin Hindistan’a deniz yoluyla doğrudan ulaşabilmeleri, tarihin dönüm noktalarından biri
oldu.

Kore Savaşı’nda Tahsin Yazıcı komutasındaki Türk Tugayı’nın Çin Halk Kurtuluş Ordusu birliklerine karşı çarpıştığı Kunu-ri Muharebesi’nin en sıcak safhası yaşandı. Geri çekilen Türk kuvvetleri, kayıplarla beraber 300’ün üzerinde şehit verdi.

Dönemin başbakanı Turgut Özal’ın Cumhuriyet gazetesini “Babıali’nin Pravdası” diye nitelemesi üzerine Cumhuriyet’in açtığı davada, İstanbul 10. Asliye Hukuk Mahkemesi Özal’ı, 500.000 lira manevi tazminat ödemeye mahkum etti.

ABD’de 83 milyon izleyici, dönemin efsane dizisi Dallas’ın en sevilmeyen karakteri J. R. Ewing’i kimin vurduğunu öğrenmek için ekran karşısına geçti. Yapımcılar, ülkemizde “Ceyar” olarak bilinen karakterin katilinin kim olduğunu,
kendilerini arayan ABD Başkanı Jimmy Carter’a bile söylememişti.

Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, TBMM’den çıkan kanunla “Atatürk” soyadını aldı. Atatürk soyadının esin kaynağı, Türk Dili Tetkik Cemiyeti Başkanı Safvet Arıkan’ın bir konuşmada kullandığı, “Ulu Önderimiz Ata Türk Mustafa Kemal” hitabıydı.