Hareketli Görüntünün Kaydedilmesi ve Sinema Tarihinin İlk Filmi: Lumière Fabrikalarından Çıkış (La Sortie de l’Usine Lumière à Lyon)
Sinema henüz var olmadan önce ortaya çıkan fotoğrafın günümüzde de hiç değişmeyen temel özelliklerinden birisi belge niteliği taşımasıdır. Ünlü Fransız yönetmen Jean-Luc Godard fotoğrafın bu özelliğinden yola çıkarak şu güzel tanımı yapmıştır: “Fotoğraf gerçektir, sinema ise saniyede yirmi dört kere gerçektir”.
İspanyol yönetmen Luis Bunuel ise sinemanın gücünü şu sözlerle açıklar: “Sinema, duygular, düşler ve içgüdü dünyalarını anlatmak için en iyi araçtır.”
Sinemanın günümüze ulaşmasında 17. yüzyıl’ın ortalarında Laterna Magica ya da Büyülü Fener ile yani resimleri bir mercek aracılığı ile bir duvarın üzerine yansıtan bir düzenekle başlayan süreç, 19. yüzyıl’da önemli bir keşifle devam etmiştir. Bu keşfe göre insan gözü bir saniye içinde 16 adet resmi peş peşe izlerse görüntüyü hareketli olarak algılamaktadır. Bu keşif çeşitli optik ve felsefi oyuncakların önünü açmış, İngiliz peyzaj fotoğrafçısı Edward Muybridge’in çalışmalarıyla hareketli görüntülere evrilmiş, sonrasında Marey’nin “hareketli tüfeği”, George Eastman, Thomas Alva Edison ve W. Laurie Dickson’ın kinetoskop’uyla görüntülerin kaydedilmesi evresine ulaşmıştır.
Black Maria ya da Kara Maria adı verilen ilk stüdyo Edison ve Dickson tarafından 1893 yılında kurulmuştur. New Jersey’deki laboratuvarlarının bahçesine kurdukları bu stüdyo aynı dönemin Kara Maria adı verilen polis vagonlarına benzetildiği için çalışanlar tarafından bu isimle anılmıştır.
Auguste Lumiere ve Louis Jean Lumiere ya da Lumiere kardeşler ise kinetoskop üzerinde yaptıkları çalışmalar sonrası önce Projeksiyonlu Kinetoskop’u oluşturdular sonrasında da bu aygıtın adını Yunanca “kinema” yani hareket ve “graphein” yani yazmak kelimelerinden türettikleri sinematograf ile değiştirdiler. Bu aygıt dünya üzerindeki ilk filmin gösterimi için kullanılacaktı ve saniyede 16 kare film çekiyordu.
Sinema tarihinin ilk filmi kabul edilen Lumiere Fabrikalarından Çıkış (La Sortie de l’usine Lumiere a Lyon) 46 saniye süren bir filmdi. 1895 yılında çekilmişti. Bu kısa filmde 46 saniye boyunca geniş bir fabrikanın kapısından çıkış yapan kadınlı erkekli işçi kalabalığı görülmektedir. Sanki o kapı yetmemiştir de hemen yanında bulunan bir küçük kapı da aynı amaç için açılmıştır. Büyük şapkalı kadınlar, kimi kravatlı erkekler kah koşarak kah yürüyerek fabrikayı terk etmektedir. Bir de at arabasının çıkış yaptığı görülmektedir, kimi çalışanlarda ise bisiklet vardır. İrice bir köpek de birkaç saniye bir o tarafa bir bu tarafa koşturmaktadır. Film, muhtemelen en geride kalan işçilerin de binayı terk etmesinin ardından büyük olan kapının kapanması ile sona erer.
Yönetmeni Louis Lumiere kabul edilen, Lumiere Fabrikalarından Çıkış, sessiz ve doğal olarak siyah beyazdı.
Kısa ve belgesel türde bir sınıflandırma ile IMDB veri tabanında da yer alan filmin 6.9 puanı vardır ve gösterim tarihi 22 Mart 1895 şeklinde not edilmiştir. Lumiere Fabrikalarından Çıkış yaklaşık 1 yıl sonra İngiltere’de, sonraki yıllarda ise Danimarka’da gösterime girmiştir.
Bu yazı Siteplus Yaşam Blog Sayfasında yayımlanmıştır
About Post Author
