KİTAP NOTLARI: FELSEFE TARİHİ
(Prof. Macit Gökberk, Remzi Kitapevi, 9. Basım, 490 s.)
Mısır geometride, Babil astronomide ileri
Mısırın ileri olmasının nedeni tamamen empirik; Mil’in zararlarını önlemek, verimli kullanmak için
Yedi Bilge: Thales, Bias, Pittakas ve Solon’un adları geçer ancak kimler olduğu net belli değildir.
Atinalı Solon: “İşin sonunu düşün”
Korinthoslu Pariendros: “Öfkeni yen”
Lesboslu Pittekos: “Hiçbir şeyde aşırı olma”
Thales: “Bilimsel düşüncenin göreli olarak en arınmış biçimiyle ilkin Miletli, Thales’de ortaya çıktığını görüyoruz. Thales tam anlamıyla felsefe tarihinin başında bulunan düşünürdür.
Anaximandros: Güneş saati, ilk harita
Anaximenes: Milet okulunun son (3.) filozofu
Herakleitos: Ona göre evrenin temel maddesi ateştir. (Selçuk’ta) “Aynı ırmakta iki kez yıkanamayız”
“Evrende tanrısal bir eklm (logos) egemen olduğu öğretisi ile Herakleitos panthoizme yaklaşmıştır. Gerçik pantheizm, Sokretes’ten önceki bütün doğa filozoflarının az veya çok bir özelliğidir, en çok pentheizm Heraklietos’ta Miletlilerden daha bir bilinçli olarak belirmektedir. Bu penteist logos öğretisiyle Herakleitos, sonra, stoa felsefesine önderlik edecektir. Stoalılar onu, kendilerinden önceki filozofların en büyüğü sayacaklardır.
Enophanes, Kolophon’da doğdu (bugünkü Değirmendere / İzmir civarında) tek tanrıcılığın ilk düşünürü.
Parmenides, Yunan mantık ve diyalektiğinin babasıdır.
Elealı Zenon,
Akhilleus ve kaplumbağa arasındaki yarış. Bu yarışta kendisinden biraz önce yola çıkan kaplumbağa Akhilleus hiçbir zaman yetişemeyecektir. Çünkü başlangıçtaki kaplumbağa ile kendi arasındaki mesafeyi koşmak için geçen zaman içinde kaplumbağa, az da olsa biraz ilerlemiş olacaktır.
“Uçan ok durmaktadır”, “Bir koşu pistinin sonuna hiçbir zaman ulaşamazsın”… var olan hareketsizdir zamana göre.
Pythagras: gizemli
Empedokles: Sicilyalı
Evrenin yaşı 15 milyar yıl. İnsanoğlunun taşlardan alet yapmayı becerebilmesi 2 milyon yıl önce, Ateş yakmayı öğrenebilmesi de 500 bin yıl önce. Milattan 40 bin yıl önce yağ lambasını bulmuş, 8 bin yıl önce de tarımı öğrenmiş. Yazıyı bulmuş milattan 4 bin – 3 bin, Evrenin genişlediği Hubble (Edwin) 1929’da keşfetti.
“1265-1325 yılları arasında yaşamış olan Dante Latinceyi biaklo Toskana İtalyancası ile yazmağa başlamıştır. Oysa bizim Türkçe olarak yazılı edebiyatımızın kökeninin ÇÖYREN YAZITLARI (668-92), KÜLTEGİN YAZITLARI (Orhan I-732) ve BİLGE KAGAN YAZITLARI (Orhan II-735) yıllarında başlamıştır. Bazı Türk boylarının (Hun, Uysin ve Kanglı) kurduğu güçlü bir devletin egemenliğinin sürdüğü dönemde, eski Türklerin ve ön Asya halklarının kültürlerinin ortak hazinesi olan 21 betikten oluşu “Avesta” ile Türk kültür ve edebiyatının başladığı kabul edilir. (İO xıı-vı yy)
Farabi: “Ana dili Türkçenin yanında Arapça, Farsça ve Yunanca bilen, matematik, felsefe, müzik kuramı, siyaset bilimi alanlarında geniş bilgi birikimi ve 100’e yakın yapıtı olan Aristoteles’in felsefesinin ışığında Kuran’ın akılcı yorumunu yapan ortaçağın büyük Türk-İslam düşünürü Farabi’nin (doğumu Türkistan. 818-Ölümü Sam 950)
About Post Author
