LAND AND FREEDOM / ÜLKE VE ÖZGÜRLÜK
Usta yönetmen Ken Loach’un başyapıtı bir film Ülke ve Özgürlük. İç savaşta Hitler ve Mussolini tarafından desteklenen faşist Franco ordusuna karşı mücadele etmek için İspanya’ya giden farklı milliyetlerden insanların yaşadıklarını konu alıyor.
Bu film Ken Loach’un en bilinen filmi olması yanında politik yanı en fazla ağır basan, kendi dünya görüşünü en fazla yansıttığı film olarak da dikkat çekiyor. Tam da bu yüzden en çok eleştiri alan filmlerden biri olma özelliği taşıyor.
İspanya’ya faşistlerle mücadeleye giden kişiler sol’un tüm renklerini taşıyan kişiler. Komünist parti üyelerinden anarşistlere, troçkistlere değin her renkten insan var gönüllüler içinde.
Çok zor şartlar altında İspanya’ya varmaya çalışan gönüllüler orada maalesef hiç ummadıkları tartışmaların, kutuplaşmaların içinde buluyorlar kendilerini. Filmin önemli bir bölümü troçkist bir örgütlenme olan P.O.U.M milislerinin mücadelesini anlatıyor. Troçkist olmasanız bile o siperlerde bulunmak istiyorsunuz. Bence eleştirilerin altında yatan bir neden de işte bu duyguyu yaşatması. Troçkizm öteden beri sol saflar içinde tutulmayan, hatta karşı devrimci görülen bir hareket olarak değerlendirildiğinden, filme mesafeli olmak için yetip de artan bir gerekçe olabilir bu. Nitekim komünist partilere, Stalin’e yönelik eleştiriler bu gerekçeyi haklı kılmak için fazlasıyla olanak sağlıyor.
Kendi vatanlarını dünyayı güzelleştirmek uğruna terk edip İspanya’ya giden gönüllülerin kahramanlıkları yetmiyor ne yazık ki. Franco ve faşizm kazanıyor.
Filmin en beğendiğim sahnelerinden birisi milisler tarafından ele geçirilen bir kasabada yeni hayatın nasıl şekilleneceğine ilişkin yapılan halk toplantısıydı. Her şey o kadar doğal, o kadar yapmacıksızdı ki, izleyiciyi sıkması kuvvetle muhtemel bir sahne muhteşem diyaloglarla devam ediyordu.
İspanya iç savaşına yönelik onca kitap okudum bugüne kadar. Filmi izlerken gördüğüm her bir sahne okuduğum bütün kitapları tek tek hatırlattı bana ve sırf bu anımsama bile filmin ne denli başarılı olduğunu gösterdi. Elbette bu benim düşüncem.
Sol’a biraz olsun ilginiz ya da merakınız varsa bu filmi mutlaka izleyin derim.