UYKUSUZLUK ÜZERİNE
Günümüzde birçok insanın yaşamış olduğu en büyük sorunların başında belki de uyku sorunu geliyor. Bugüne kadar hangimiz bu sorunu yaşamadı ki? Eminim bir çoğumuz zaman zaman uyku ile ilgili acı hatıralar yaşamışızdır. Kimimiz önemli bir iş görüşmesi öncesinde, kimimiz bir sınav ya da bir randevu öncesi mutlaka bu sorunu yaşamışızdır. Hayatın kendisine dair birçok konusu gibi uyku da olmazsa olmazlarımızdandır. Dünyada maddi hasarlı ve ölümle sonuçlanan trafik kazalarında ilk sıradayız. Trafik canavarı diye adlandırdığımız bu kazaların büyük çoğunluğu, dikkat dağınıklığı ve uykusuzluk nedeniyle olmaktadır.
Her yıl ülkemizde ne yazık ki yaklaşık olarak 6000 kişi, yaşanan bu kazalar neticesinde hayatını kaybediyor ve onbinlercesi de sakat kalıyor. Anlayacağınız her dakikada 1 kişi, uyku sorunu ve dikkat dağınıklığı yüzünden canından oluyor. Kaldı ki yaşanan sorunlar sadece trafik kazalarıyla sınırlı değil. Mesleği hesap kitap olan, bankacılık veya muhasebe gibi işlerde çalışanlar bu sorunu oldukça fazla yaşıyor. Bir diğer sorunda şu; her yıl binlerce öğrenci maddi, manevi fedakarlıklar yaparak aylarca ders çalışıp çeşitli sınavlara hazırlanıyorlar. Sadece sınav kaygısı ve biraz daha bilgi edinebilmek için son geceye kadar ders çalışan gençler için de, sınav anında yaşanan dikkat dağınıklığı yanlış şıkların işaretlenmesine, sinir ve sindirim sisteminin bozulup sınavdan çıkılmasına neden olmakta.
Geçmişte ve günümüzde yaşamış veya yaşayan birçok bilim insanının ne kadar az uydularını emin olun en az sizin kadar biliyorum. Az uyumak için sadece bilim adamı olmaya gerek yok. Öyle zamanlar olmuştur ki bir aşk acısı, bir diş ağrısı sizi günlerce belki haftalarca uyutmamıştır. Bunun gibi birçok sorun, zamanla uykunuzu kaçırmıştır. Bu kadar basit nedenlerden dolayı bile uyuyamazken bir Edison’un, bir Arşimet’in, Da Vinci’nin ve bunlar gibi birçok bilim adamının uyumasını beklemek zaten mümkün değil. O kişilerin ne kadar sağlıklı oldukları ve nasıl bir hayat yaşadıklarını biliyorsanız sorun yok siz de öyle yaşayabilirsiniz. Tercih sizin…
Kimimiz uykuyu çok basite alır, kimimizse bir o kadar önem veririz. Anlayacağınız bazımız neredeyse hiç uyumaz, bazımızsa hiç uyanmaz bir o kadar uyumayı severiz. Çoğu zaman yaşamış ya da duymuşsunuzdur. Şu kadar gün hiç uyumadım bir proje vardı bitirdim. Ya da sınava hazırlandım üç gün hiç yatmadım. Bunun yanında cumartesi gece uyudum pazar akşam uyandım. Abartıp da pazartesi sabah kalkıp işe ya da okula gideni de mutlaka duymuş veya görmüşsünüzdür. Bu kişiler uyunmamanın yanı sıra uyanmadan çok uzun süre uyumanın da gerek fiziksel gerek ruhsal olarak kendilerine ne kadar zarar verdiğini bilmiş olsalar, eminim bu akışkanlıklarını mutlaka bırakmaya çalışırlar daha düzenli uyumak adına ellerinden geleni artlarına koymazlardı.
Günümüz şartlarında sanmıyorum ki stres ya da uyku sorunu yaşamayan olsun. Mutlaka her insan zaman zaman uyku sorunu yaşıyordur. Bu sorun sadece uyuyamamak ya da uyanamamak olarak kendini göstermez. Kimilerimiz de gece sürekli uykudan uyanmak, kâbus, terlemek, olmayan varlıkları var gibi hissedip gölge olarak fark ettiğimizi sanmak gibi de kendini gösterebilir. Tabi bunları yaşayan birinin sağlıklı olmasını beklememiz pek de doğru olmaz. Bu tarz sorunlar yaşayan kişiler uykularını alamadıkları için konsantrasyon sorunu yaşarlar. Ne işlerine ne derslerine odaklanabilirler. Uykusuzluğun verdiği rahatsızlıktan kaynaklanan agresiflik yüzünden ise iş, okul hayatlarında ve özel hayatlarında hep problem yaşarlar. Tabii ki ekonomik olarak çok rahat olan biriyle, ekonomik zorluklar yaşayan birinin eşit şartlara sahip olduğunu söylememiz mümkün değil. Şu ayrıntıyı da atlamamak lazım. Her kesimin kendine göre sorunlar yaşadığı şüphe götürmez bir gerçektir. Kimisi ay sonunu getirebilmenin hesabını yaparken kimisi ise borsanın ve dövizin iniş çıkışını hesaplamaktan günün sonunu getiremez. Çoğu zaman fazla para saadet getirmez. Her ne sebepten olursa olsun gün içindeki ekonomik şartlara aşırı yoğunlaşmak psikolojimizin bozulmasına neden olur. Hani bir söz vardır ya: ”Düşünmekten uykularım kaçıyor.” Yani uykularımızın kaçmaması mümkün değil. Burada önemli olan, günün sonunda evinize nasıl gittiğiniz ve günü nasıl bitirip yatağınıza girdiğiniz? Dediğim gibi ekonomik olarak çok iyi bir durum da olabilirsiniz ama çok yoğun olduğunuz sürece uykularınız kaçacaktır. Bu bahsettiğimiz sorunlardan bir tanesi de mutlaka dikkatinizi çekmiştir. Hangi otobüse, minibüse, vapur, metro ya da uçağa binseniz yolculuk edenlerin yarısı belki daha da fazlası mutlaka uyuyordur. Ne oluyor da bu kadar insan uyuyor? Eminim bazı zamanlarda siz de hafif bir şekerleme yapmışsınızdır. ”Bazen de neden bu insanlar uyuyor?” diye kendinize sormuşsunuzdur. Sorunun cevabını buldunuz mu bilmiyorum fakat bu kadar insanın uyku sorunu yaşıyor olması hepsinin ortak bir noktası olduğunu gösteriyor.
Ekonomik şartlar, yoğun iş temposu ya da okul ve ders yoğunluğu ortak nedenler arasındadır. Bu yoğunluk beynin yıpranmasına ve sürekli bazı konularla ilgilenmesine neden olur. Biz yaratıldığımızda birçok konu üzerine vücudumuz da oluşabilecek zararlarla ilgili bir tedavi mekanizması oluşturulmuş. Bir yeriniz kesildiğinde kan akar ama sonra kan kendi kendine pıhtılaşır ve kanama durur. Sonrasında kesilen yer kendi kendine kaynar ve yara açık kalmaz, eski haline döner. Üşütürsünüz sonrasında titrer, terler vücuttaki hastalıkla ilgili mikrobu ve toksinleri atar iyileşirsiniz. Stresli olduğunuzda uykunuzun gelmesi de doğal tedavinin yapılabilmesi içindir. Tedavinin yapılabilmesi için vücudunuz melatonin (doğal sakinleştirici) hormonu salgılar. Salgılanan bu hormon sizi uyutur. Siz uyuduğunuzda vücudunuzda ki psikolog, stresle ilgili olan tüm sıkıntılarınızı gidermek için tedaviye başlar. (hipotalamus beynin uyku merkezinin) işlerinden biri de psikolojik sorunları tedavi etmektir. Son olarak deyineceğim konu ise hamilelere yönelik olacak. Anne hamilelik dönemini oldukça sağlıklı beslenerek geçirmelidir.
Düzensiz beslenme; bebeğin gelişimini olumsuz etkileyerek, fiziksel ve ruhsal çeşitli sorunlar yaşamasına neden olur. Hamilelik döneminde gerektiği kadar düzenli uyku uyunmalı ve sigara, alkol gibi alışkanlıklardan uzak durulmalıdır. Sağlıklı yaşamanın ise 3 altın kuralı:1
1.DÜZENLİ BESLENME
2.DÜZENLİ EGZERSİZ
3.DÜZENLİ UYKUDUR…
Bunlardan biri eksik olduğunda sağlıklı bir yaşam süremezsiniz.
Yağmur Kuzu