MANET, VELÁZQUEZ ve ESTETİK MODERNİZM
Michel Foucault / İletişim Yayınları
Aşağıdaki tanıtım yazısı Ferfir Yayınları Editörü Fatma Türkdoğan tarafından kaleme alınmıştır.
Michel FOUCAULT, Manet, Velázquez ve Estetik Modernizm adlı kitabının ilk sayfalarında okurlarına şöyle seslenir: “Toplumumuzda sanatın kişilerle ya da hayatla değil de sadece nesnelerle ilgili bir şey hȃline gelmiş olması dikkatimi çekiyor.” Michel FOUCAULT (1926-1984), Poitier’de hekim bir babanın oğlu olarak dünyaya geldi. 1946’da École Normale Supérieure’e (ENS) girerek felsefe ve psikoloji öğrenimi gördü. Bilgi ile iktidar arasındaki ilişkiyi sorgulamaya ve tıp gibi normalleştirme pratiklerine dair eleştirisini geliştirmeye bu yıllarda başladı. Deliliğin Tarihi (1961) ve Kliniğin Doğuşu (1963) bu çalışmalarının ürünüydü. Aynı dönemde kaleme aldığı Raymond Roussel: Ölüm ve Labirent (1963) başlıklı denemesinde, Batı metafiziğinin temellerini sarsan yazar Raymond Roussel’in eserleri ve intiharı üzerinden, dil ile ölüm ilişkisini ortaya koydu. Resimler ve imgeler, Foucault’nun bir dönemin bilgi-iktidar sistemini çözümlemede kullandığı başat araçlardandı. Klasik döneme egemen olan temsil mantığını incelediği Kelimeler ve Şeyler (1966) kitabına, Velázquez’in Las Meninas tablosuna dair detaylı bir analizle başlamıştı. Bu Bir Pipo Değildir’de (1968), René Magritte’in İmgelerin İhaneti başlıklı dizisinden bir resmi inceledi. Manet’nin Sanatı’nda (1971), Manet’nin resimlerinin Batı resmini inşa eden bilgi rejimini yıkarak modernizmi başlattığını öne sürdü. Manet üzerine yazmayı planladığı Le Noir et La Couleur başlıklı kitabı hiçbir zaman tamamlayamadı. Estetiği, salt sanat eserlerini inceleyen bir disiplin olarak ele almak yerine hayatın bütününe yayan bu yaklaşımı, çağdaş sanat ve estetik üzerinde etkili oldu. Foucault 25 Mayıs 1984’te bu dünyadan ayrıldı. Michel Foucault’un Savaş Kılıç tarafından Türkçeye çevrilen Manet, Velázquez ve Estetik Modernizm kitabında yer alan incelemeleri, estetik düşüncenin temel metinleri olarak öne çıkıyor. Bu iki ressamın dünya görüşlerini de inceleyen Foucault, estetik modernizm hakkındaki düşüncelerini de irdeliyor.